Kontratak serca: Historia Magdy z Poznania

– Magda, patrz, ona znowu tu jest! – szepnął zdenerwowany głos mojego męża, Tomka, gdy tramwaj zatrzymał się na przystanku Rynek Jeżycki. Zamarłam. Przez szybę zobaczyłam kobietę w czerwonym płaszczu, która patrzyła prosto na mnie. Moja matka. Po raz pierwszy od dziesięciu lat.

– To przypadek – wymamrotałam, ale serce waliło mi jak młotem.

– Przypadek? Przecież ona nas śledzi! – Tomek nie spuszczał z niej wzroku. – Powiedz mi wreszcie, o co chodzi.

Zacisnęłam dłonie na pasku torebki. W tramwaju było duszno, a ja czułam się jakby ktoś podciągnął mi pętlę na szyi. Wspomnienia wróciły z całą siłą.

Miałam osiem lat, gdy mama przyprowadziła do naszego mieszkania na Dębcu nowego „wujka”. Andrzej był typowym facetem z blokowiska – wiecznie niezadowolony, głośny, pachniał papierosami i tanim piwem. Mama rozkwitła przy nim, a ja… stałam się niewidzialna.

– Magda, nie przeszkadzaj wujkowi! – powtarzała mi codziennie. – On ciężko pracuje, musi odpocząć.

Andrzej nigdy nie powiedział do mnie po imieniu. Zawsze byłam „ta mała” albo „gówniara”. Gdy coś przeskrobałam, mama patrzyła na mnie z pogardą:

– Znowu muszę się za ciebie wstydzić! – syczała przez zaciśnięte zęby.

Pamiętam, jak pewnego dnia wróciłam ze szkoły z piątką z matematyki. Chciałam się pochwalić, ale Andrzej oglądał mecz.

– Cicho tam! – wrzasnął. – Nie widzisz, że dorosli mają swoje sprawy?

Mama nawet nie spojrzała na moją ocenę. Wtedy po raz pierwszy poczułam się jak powietrze.

Z czasem było tylko gorzej. Gdy miałam trzynaście lat, Andrzej sprowadził do nas swojego syna z poprzedniego małżeństwa – Patryka. Patryk był ode mnie starszy o dwa lata i od razu stał się oczkiem w głowie mamy.

– Zobacz, jaki on jest zaradny! – zachwycała się mama. – Ty powinnaś brać z niego przykład!

Patryk był sprytny, ale też okrutny. Potrafił podłożyć mi żabę do tornistra albo wylać mi herbatę na zeszyty. Gdy próbowałam się poskarżyć mamie, słyszałam tylko:

– Nie przesadzaj! Chłopcy tak mają.

W końcu przestałam mówić cokolwiek. Zamknęłam się w sobie i zaczęłam uciekać do biblioteki. Książki były moim jedynym schronieniem.

Najgorsze przyszło w liceum. Mama coraz częściej powtarzała:

– Jak skończysz osiemnaście lat, radź sobie sama! Nie będę cię utrzymywać!

Andrzej tylko przytakiwał:

– Nie będziemy pasożytów trzymać pod dachem.

Wiedziałam, że nie żartują. Zaraz po maturze zaczęłam pracować w sklepie spożywczym na Górczynie i wynajęłam pokój u starszej pani. Mama dała mi na drogę stary kubek i ręcznik.

– To wszystko, co ci się należy – powiedziała chłodno.

Nie płakałam wtedy. Byłam już za bardzo przyzwyczajona do zimna.

Przez kolejne lata próbowałam ułożyć sobie życie bez rodziny. Skończyłam zaocznie pedagogikę, poznałam Tomka i po roku zamieszkaliśmy razem w kawalerce na Winogradach. Byliśmy szczęśliwi… aż do dnia, gdy dostałam wiadomość od mamy:

„Patryk miał wypadek. Potrzebujemy pieniędzy na leczenie. Jesteś winna rodzinie!”

Poczułam wtedy coś dziwnego – nie żal, nie współczucie… tylko gniew.

Odpisałam krótko: „Nie mam rodziny”.

Mama przestała się odzywać. Myślałam, że to koniec tej historii.

Aż do dziś, gdy zobaczyłam ją w tramwaju.

Tomek patrzył na mnie pytająco:

– Magda…?

Zanim zdążyłam odpowiedzieć, mama podeszła do nas i stanęła tuż obok mojego siedzenia.

– Dzień dobry – powiedziała lodowatym tonem.

– Dzień dobry – odpowiedziałam równie chłodno.

– To twój mąż? – zapytała, mierząc Tomka wzrokiem od stóp do głów.

– Tak. Tomek.

Mama skinęła głową i przez chwilę milczała. W końcu odezwała się cicho:

– Patryk jest bardzo chory…

Nie odpowiedziałam. Czułam, jak Tomek ściska moją dłoń pod stołem.

– Potrzebujemy pomocy – kontynuowała mama. – Jesteś jego siostrą…

Przerwałam jej:

– Nie jestem niczyją siostrą. I nie jestem twoją córką.

W tramwaju zapadła cisza. Ludzie zaczęli się nam przyglądać.

Mama zacisnęła usta:

– Myślisz, że możesz tak po prostu wymazać rodzinę?

Spojrzałam jej prosto w oczy:

– Rodzina to nie tylko krew. Rodzina to ci, którzy cię kochają i szanują. Ty nigdy nie byłaś moją rodziną.

Mama odwróciła się na pięcie i wysiadła na następnym przystanku.

Tomek objął mnie ramieniem:

– Dobrze zrobiłaś – szepnął.

Ale ja nie byłam tego taka pewna.

Wieczorem długo leżałam bezsennie, patrząc w sufit naszego mieszkania na Winogradach. Czy miałam prawo odciąć się od matki? Czy powinnam była pomóc Patrykowi? A może to ja jestem tą złą?

Wiem jedno: czasem kontratak serca to jedyny sposób na przetrwanie. Ale czy można naprawdę uwolnić się od przeszłości?

Czy wy też kiedyś musieliście wybrać między rodziną a własnym szczęściem? Co byście zrobili na moim miejscu?